travel

Traveller:78 Wilhelm Weber (Textor, Willem t’Sweerts) 1477-78
Places:Heiliges Land.
Date:Um 1470 (FROMM, Beiträge (1892), 253f.: März 1477 bis März 1478).
Author:Geb. in Aachen. – 1446 Studium in Erfurt. – 1450 Magister. – 1455 Lehrauftrag für Theologie. – 1462 September 30 zum Doktor der Teologie promoviert. – 1462-72 Ordinarius der Teologie in Basel. – 1463 und 1467 Rektor der Universität. – 1463 Kanonikus an St. Peter. – 1463-65, 1469-72 Dekan der theologischen Fakultät. – 1465 Domprediger in Basel und Kanonikus an der Domkirche. – 1470 Kanonikus in Lüttich. – 1474 Kanonikus in Aachen am Marienstift. – 1506 Niederlage seines Kanonikats in Lüttich. – Neben Textor wird er auch Wilhelm Tzewer (Zwers) genannt. -Gest. 1512.
More Info:DBA I 1337,307 — MERTENS-VL 9 (21995), Sp. 1196-1200. (Textoris de Aquisgrani, Guilelmux [Wilhelmus]; doctor Wilhelmus von Auch; Wilhelmus Weber; Wilhelums Zcewers, Tzwers, Tzewers).
Group:
Other Travels:
Manuscripts:WOLFENBÜTTEL, HAB, Hs. Weißenburg 52, fol. 1r-93v [Descriptio Terrae Sanctae], 93 Bll., Papier, 29 x 22, Niederrhein, Ende 15. Jh, (BUTZMANN, N. R., 10, 1964, S. 189). FRANKFURT/M., StB u. UB, Ms. Praed. 85 Nr. 2, 1r-51r [Guilelmus Tex-toris de Aquisgrano: Descriptio terre sancte]. Incipit: [R]egius Dauid propheta in cuius psalmodiis nunc laboro licet multorum diuinorum carismatum esset splendore illustratus ... Preambula presupponenda. Sunt eciam quedam alta preambula passagii siue reise. primo vt peregrinus habeat licenciam apostolicam intrandi terras Sarrecenorum ... Explicit: ... vt hodie videtur cum magno lamento et lacrimabiliter vt heredes veri ausy vix sunt leuare in ea capita. Finis ... 1478 conscripta per d. doc. w. de aquisgrani. WOLFENBÜTTEL: HAB, Cod. Weiss. 52, fol. 1r-93v, 15. Jh. (FROMM, Beiträge (1892), S. 254: „Wir haben es hier natürlich nicht mit einem Au-to¬graphon, sondern mit einer späteren, in der Datirung der Reise unsiche-ren Kopie zu thun.“), lat. Titel: „Des¬criptio terrae sanctae.“ Schluß: „Hec sunt scripta eximii doctoris Wilhel¬mi Tzwers theologi que conscripsit in terra sancta cum magno labore circa annum Domini millesi¬mum quadrin-gente¬simum septuagesimum. Et fuit idem venerabilis pater et dominus natus de Aquis¬grano canonicus ejusdem civitatis ad beatam virginem“ (alle Angaben nach RÖHRICHT, BGP (21963), S. 122, Nr. 368). Der Schluß ist nach der Hs.-Beschreibung BUTZMANN, N. R., 10 (1964), S. 189, zu korrigieren in: „... wilhelmi tzwers ... annos domini milesimus quadragen-tesimus septuagesi¬mus et“ und geht weiter mit den Worten „ast apud sanctum Lampertum in Leodio modicus ac vita praeclarissimus sit omni-po¬ten¬ti deo laus et gloria et |||| virginis Marie omnis honor et reverentia in saecula saeculorum amen“. Der Anfang der Schrift fol. 1r lautet nach BUTZMANN, N. R., 10 (1964), S. 189: „Regius Davis propheta, in cuius psalmodiis nunc laburo ...“, das Ende fol. 93rf. „... hic cum tredecim regnaverat annis eciam mortuus sepultus ut supra et regnavit pro eo rex tertius quidem dictus Falco An¬daganensis tantum annis undecim.“ Ebd. nach BUTZMANN, N. R., 10 (1964), S. 189, noch Anfang und Ende von ande¬rer Hand: „Cui seccessit alter Baldewinus primo tercius tamen quar-tus rex ...“ – „ ... cum magno lamento et lacrima¬biliter ut heredes veri ausi sunt levare in eum capita ...“. ZÜRICH; Zentralbibliothek, cod. Car. C 58, 12r-62v, 15. Jh. Incipit: Iti-nerarius eximii magistri Wilhelmi Textoris de Aquisgrano, s. theol. prof., domini mei parentis loco colendissimi: Regius propheta David – vix ausi sunt levare capita. Itinerarius ... Explicit: Itinerarius eximii theologie doc-toris mag. Wilhelmi Tzwers, alias Textoris, de Aquisgrani, scriptus manu Petri Numagen Treveren. Capellani S. Leonardi prope Turegum Anno Domini MCCCCXC primo Sabbato XIII Augusti. Epitaphia hec in ho-diernum usque diem sculpta sunt in sepulchris marmoreis in capella juxta montem Calvarie in templo dominici sepulchri. Attestor ego Petrus Falco eques auratus Helvetius Fryburgensis qui ea ibidem exemplificavi anno 1515, et hic pro memoria annotavi XV Maji Anno 1519 dum transiens per Tigurin rediturus ad secundam dominici sepulchri peregrinationem R. Dominus m. Felix Frij prepositus Tigurinus hunc librum ex insigni biblio-theca eorum accomodasset.
Repertories:RÖHRICHT, Pilgerreisen (1900), S. 156. – RÖHRICHT, BGP (21963), S. 122 Nr. 368. FOPPENS, Jean-François (Hg.), Bibliotheca Belgica sive virorum in Belgio vita scriptisque illustrium catalogus librorumque nomenclatura usque ad an. 1680, Bd. 2, Brüssel 1739, S. 390. — ATIYA, Crusades (1938), S. 500, Nr. 190. — SCHAÏK, Niederländische Palästinareisen (1984), 217, Nr. 1.8.
Early Prints: Inkunabeln und ältere Drucke vor 1800 sind genausowenig bekannt wie Textaus¬gaben des 19. und 20. Jh.s (vgl. FROMM, Beiträge (1892), S. 253).
Editions:Lt. RÖHRICHT geplante Edition von Staatsbibliothekar Dr. Emil Fromm (Aachen) nicht nachweisbar.
References:KEPPLER, Paul, Zur Passionsgeschichte des Mittelalters, in: HJb 3 (1882), S. 285-315, hier: S. 290-296; 4 (1883), S. 161-188. – KAENTZELER, Pater Stephan, Wilhelm Weber (Guilemus Textoris) aus Aachen, in: ZAGV 5 (1883), S. 143-146. – FALK, Franz, Die deutschen Sterbebüchlein von der ältesten Zeit des Buchdruckes bis zum Jahre 1520, in: Vereinsschrift der Görres-Gesellschaft, Köln 1890, Bd. 2, S. 35-37. – FROMM, Emil, Beiträge zur Lebensgeschichte des Wilhelm Textoris von Aachen, in: ZAGV 14 (1892), S. 243-62. – RUF, Paul, Eine Ingolstädter Bücherschenkung vom Jahre 1502, in: Sitzungsberichte der Bayerischen Akademie der Wissenschaften, phil.-hist. Abt. 1933/34. – LANDMANN, Florenz, Der Basler Universitätsprofessor und Münsterprediger Wilhelm Textoris, in: Archives de l'Eglise d'Alsace N. F. 1 (1946), S. 133-161; 2 (1947/48), S. 205-234; 3 (1949/50), S. 71-98. – MEIER, Ludger, Contribution à l'histoire de la théologie à l'université d'Erfurt, in: RHE 50 (1955), S. 454-479, hier: S. 470-471. – KLEINEIDAM, Erich, Universitas Studii Erffordensis. Überblick über die Geschichte der Universität Erfurt im Mittelalter 1392-1521, Leipzig 1964/1969, Bd. 1: 1392-1460, S. 170; Bd. 2: 1460-1521, S. 312f. – ELZE, Martin, Zur Überlieferung des Sermo historialis passionis dominicae von Gabriel Biel, in: Zeitschrift für Kirchengeschichte 81 (1970), S. 362-374. – OFFERGELD, Peter, Die persönliche Zusammensetzung des alten Aachener Stiftskapitels bis 1614, Diss. phil., Aachen 1975, S. 897f. – MERTENS, Dieter, Iacobus Carthusiensis. Untersuchungen zur Rezeption der Werke des Kartäusers Jakob von Paradies (1381-1465), Göttingen 1976, S. 243-254. – HAUSTEIN, Jens, Textor, in: Dictionnaire de spiritualité 15 (1991), Sp. 314f.
Remarks:SCHAÏK (1984), 217, Nr. 1.8. konstatiert, daß dieses Werk des Willem t' Sweerts bislang nie näher untersucht worden ist.
Itinerary:(Die Wolfenbütteler Hs. ist schlecht lesbar. Bis fol. 18 sind nur wenige Ortsangaben gegeben, die eine Reiseroute nachvollziehbar werden lassen, ab fol. 19 verdichtet sich die Schrift zu einer Heilig-Land-Beschreibung, so daß die Wiedergabe eines Itinerars nicht möglich ist. Eine Rückreise ist nicht notiert. Dennoch scheint es sich ob der Detail-freudigkeit des Autors um die Darstellung einer tatsächlich von ihm selbst unter¬nommenen Hei¬lig-Land-Fahrt zu handeln). Venedig (fol. 5), Pula, cavera, portum sti. Petri [Sv. Petar?], Stara Novalja („Gara nova, quod dicitur portus Joeda“, fol. 7), lesena, [Kor?ula], Dubrovnik, caseopolis, castra nova turci, Mo¬don, [Kreta], [Rhodos], castel rus (Castelros¬so, das heutige zu Grie¬chenland gehörige Kastellorizon), [Zypern:] Lemesós (Limassol), salyn, Jaffa (fol. 16), (fol. 17: „redire …“: erneut Zypern? Nachtrag oder nur Angabe der Möglich-keit, daß auf Zypern auch die genannten Orte Famagusta und Nikosia besucht werden können?), Jaffa, das antike Caesarea, Râmâllah, (fol. 18: „… ad loca multa Egypti et Syrie sicut ad Alex¬andri¬am, Tri¬polum, Ga¬rath, … Sydon, … Acon, Cesaria, Jaffa …“, also mögli¬cherw. Eine Schiffsreise zu den genannten Orten, die Willem t'Sweerts über Tripolis, Beirut und Akkon wieder ins Heilige Land führ¬te?), [mons syon], (fol. 20 die Reihung Syrien, Persien, Judäa, Äthio¬pien, Nubien), fol. 21: Jaffa, Bethlehem, (fol. 22: Mesopo¬ta¬mien, Syrien, Arabien, Syrien), Tripolis, Sidon, Tyrus, Akko, Kapernaum, Damas¬kus, Caesarea, (fol. 24: sepulcrum Mahomet), (fol. 24: Judäa, Gali¬lea, Samaria), Jerusalem und Umgebung (mons syon, fol. 27: tem¬plum Salo¬mo¬nis, fol. 38: „locus inventionis sti. Crucis“, mons calvarie, fol. 41f.: mons syon, Jo¬sephs¬tal, fol. 42: fons Syloe, locus tephet, Jo¬sephstal, fol. 46f.: mons olmeti, fol. 48: „locus ascensio¬nis domini“, Villa Gethsemane, „via domini nocte passio¬nis“), Jericho, urbs achor, [mon¬tes garisum et gebal], baalam, [Totes Meer], [mons synai], Bethel, Bethlehem, Massada, Ebron, [Judäa], Gaza, gabaon, lidda, [mons syloe], Jaffa, Caesaraea, Sarona, Geth, Gaboa, Hebbria, Sychon, [mons garisum], Sychon, Clasa, Sychon, Bethel, [Samaria], Gemi¬num, bethel mons, fol. 71: campus ephelon, Bethsani, Jezrahel, tabor mons, endor villa, Naym, Dothaim, Naason, Bethsaida, magdalum castellum, Nazareth, [mare galilee], Sephet, Kapernaum, Cedar, pons jordanis, Gerasenorum/Gergessa, regio magedona, [ydu¬mea regio], Jaboth, Phidelphia, Galaath, Sion, locus socher, fol. 80: „locus Ahloth iuxta Jordane“, Acon („castrum mons fortis dicitur“), Charon, Asor, Belena, mons libani, Cesaria Philippi, (fol. 81: Quel¬len Jor und Dan, die sich zum Jordan vereinigen), Bosra, Galaath, vallis libani, mons sayr, [Jordan], [mare galilee], Damaskus, mons tabor, Nazareth, Sephora, cana galilee, villa dicta pöna, villa dicta abelma, Bethulia, Tiberias, fol. 85: „regio quod decapaleos appelatur“, Akkon, cayphas civitas, cayn mons, castrum sandacion, Tirus, Sydon, Beirut, Sarde¬nay, [Zypern:] Famagusta, Tripolis, mons leopardore, Synochium, Auterada, Valania.
Printed:Halm: Deutsche Reiseberichte, Nr. 78 Title and table of contents with references to pages
Links:wikipedia (not checked)

Map:

Print Friendly, PDF & Email